چه عواملی بر قیمت نهاده‌های دامی موثر است؟
نهاده‌های دامی به عنوان رکن اصلی تغذیه و پرورش دام و طیور، نقش حیاتی در صنعت دامپروری ایفا می‌کنند. این نهاده‌ها که شامل غلات، کنجاله‌های خوراکی و سایر مواد مغذی هستند، مستقیماً بر هزینه‌های تولید و در نتیجه سودآوری دامداران و مرغداران تاثیر می‌گذارند. نوسانات قیمتی این نهاده‌ها می‌تواند چالش‌ها و فرصت‌های متعددی را برای فعالان این حوزه به وجود آورد. در این مقاله، به بررسی عواملی که بر قیمت نهاده‌های دامی اثر می‌گذارند و راهکارهایی برای مدیریت این نوسانات خواهیم پرداخت.
عوامل موثر بر قیمت نهاده‌های دام چیست؟
عوامل جهانی
- قیمت غلات: ذرت و جو به عنوان دو منبع اصلی تامین انرژی و کربوهیدرات در جیره‌های غذایی دام و طیور، سهم قابل توجهی از هزینه‌های تولید را به خود اختصاص می‌دهند. قیمت این غلات در بازارهای جهانی تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله شرایط آب و هوایی، سیاست‌های حمایتی و یارانه‌ای دولت‌ها، نرخ ارز و همچنین، تحولات ژئوپلیتیکی و تنش‌های بین‌المللی نوسان می‌یابد. به عنوان مثال، خشکسالی در مناطق عمده تولید غلات می‌تواند منجر به کاهش عرضه و افزایش قیمت آن‌ها در بازار جهانی شود. از سوی دیگر، سیاست‌های حمایتی دولت‌ها در کشورهای تولیدکننده غلات می‌تواند با افزایش یارانه و تسهیلات به کشاورزان، قیمت این نهاده‌ها را در سطح جهانی تعدیل کند. نرخ ارز نیز از جمله عوامل مهمی است که بر قیمت غلات وارداتی در کشورمان اثر می‌گذارد. افزایش نرخ ارز، به طور مستقیم قیمت این نهاده‌ها را در داخل کشور افزایش می‌دهد.
- قیمت کنجاله‌های خوراکی: کنجاله سویا و کنجاله آفتابگردان به عنوان منابع اصلی تامین پروتئین در جیره‌های غذایی دام و طیور، از اهمیت بالایی در صنعت دامپروری برخوردارند. قیمت این کنجاله‌ها نیز در بازارهای جهانی تحت تاثیر عوامل مختلفی نوسان می‌یابد. عواملی مانند تقاضای جهانی برای این نهاده‌ها، نوسانات قیمت دانه‌های روغنی (مانند سویا و آفتابگردان) و همچنین، شرایط آب و هوایی در مناطق تولید این محصولات، بر قیمت کنجاله‌های خوراکی اثر می‌گذارند. به عنوان مثال، افزایش تقاضای جهانی برای کنجاله سویا به دلیل رشد صنعت دامپروری در کشورهای مختلف، می‌تواند منجر به افزایش قیمت این نهاده در بازار جهانی شود.
- نرخ ارز: نرخ ارز به عنوان عامل کلیدی در مبادلات بین‌المللی، نقش مهمی در قیمت نهاده‌های دامی وارداتی ایفا می‌کند. با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از نهاده‌های مورد نیاز صنعت دامپروری کشور از طریق واردات تامین می‌شود، نوسانات نرخ ارز به طور مستقیم بر قیمت تمام شده این نهاده‌ها در داخل کشور اثر می‌گذارد. افزایش نرخ ارز، به معنای افزایش هزینه واردات نهاده‌های دامی و در نتیجه، افزایش قیمت تمام شده آن‌ها برای دامداران و مرغداران خواهد بود.
عوامل داخلی
- سیاست‌های دولتی: سیاست‌های دولت در زمینه‌هایی مانند یارانه، تعرفه، واردات و صادرات نهاده‌های دامی، نقش تعیین‌کننده‌ای در قیمت این نهاده‌ها در داخل کشور دارد. دولت می‌تواند با استفاده از ابزارهای سیاست‌گذاری، از جمله یارانه و تعرفه، قیمت نهاده‌های دامی را در جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی یا مصرف‌کنندگان نهایی کنترل کند. به عنوان مثال، دولت می‌تواند با ارائه یارانه به واردکنندگان نهاده‌های دامی، قیمت این نهاده‌ها را برای دامداران و مرغداران داخلی کاهش دهد. از سوی دیگر، دولت می‌تواند با وضع تعرفه بر واردات نهاده‌های دامی، از تولید داخلی این نهاده‌ها حمایت کند.
- شرایط آب و هوایی: خشکسالی، سیل، طوفان و سایر بلایای طبیعی می‌توانند با از بین بردن یا کاهش تولید محصولات کشاورزی، منجر به کمبود نهاده‌های دامی در داخل کشور و در نتیجه، افزایش قیمت آن‌ها شوند. به عنوان مثال، خشکسالی در مناطق عمده تولید ذرت و جو در داخل کشور می‌تواند منجر به کاهش عرضه این نهاده‌ها و افزایش قیمت آن‌ها در بازار داخلی شود.
- بیماری‌های گیاهی و جانوری: شیوع بیماری‌های گیاهی و جانوری در مزارع و یا دامداری‌ها می‌تواند با از بین بردن یا کاهش تولید محصولات کشاورزی و دامی، منجر به کمبود نهاده‌های دامی در داخل کشور و در نتیجه، افزایش قیمت آن‌ها شود. به عنوان مثال، شیوع بیماری تب برفکی در گاوها می‌تواند منجر به کاهش تولید شیر و گوشت و در نتیجه، افزایش قیمت این محصولات و همچنین، افزایش قیمت نهاده‌های دامی مرتبط با پرورش گاو شود.
- تقاضا و عرضه: میزان تقاضا برای نهاده‌های دامی در داخل کشور، تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله رشد جمعیت، افزایش مصرف گوشت و لبنیات، و توسعه صنعت دامپروری قرار دارد. از سوی دیگر، عرضه نهاده‌های دامی به عوامل مختلفی مانند تولید داخلی، واردات و موجودی انبارها بستگی دارد. ناهماهنگی بین عرضه و تقاضا در بازار نهاده‌های دامی، می‌تواند منجر به نوسانات قیمتی این نهاده‌ها شود. به عنوان مثال، افزایش تقاضا برای نهاده‌های دامی به دلیل رشد صنعت دامپروری و عدم تناسب عرضه با این تقاضا، می‌تواند منجر به افزایش قیمت نهاده‌های دامی در داخل کشور شود.
راهکارهایی برای مدیریت نوسانات قیمت نهاده‌های دامی
با توجه به اینکه نوسانات قیمت نهاده‌های دامی، چالش‌های متعددی را برای دامداران و مرغداران به وجود می‌آورد، اتخاذ راهکارهایی برای مدیریت این نوسانات از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه، به برخی از این راهکارها اشاره می‌شود:
- حمایت دولت از تولید داخلی نهاده‌های دامی: دولت می‌تواند با ارائه یارانه، تسهیلات بانکی، و سایر حمایت‌های لازم به تولیدکنندگان داخلی نهاده‌های دامی، از افزایش تولید داخلی این نهاده‌ها و کاهش وابستگی به واردات آن‌ها حمایت کند. این امر می‌تواند به ثبات قیمت نهاده‌های دامی در داخل کشور کمک کند.
تنوع‌سازی منابع تامین نهاده‌های دامی: دامداران و مرغداران می‌توانند با استفاده از منابع مختلف تامین نهاده‌های دامی، از جمله تولید داخلی، واردات از منابع مختلف و استفاده از نهاده‌های جایگزین، ریسک ناشی از نوسانات قیمتی در یک منبع خاص را کاهش دهند. به عنوان مثال، می‌توان از ضایعات کشاورزی و فرآورده‌های جانبی صنایع غذایی به عنوان نهاده‌های جایگزین در جیره‌های غذایی دام و طیور استفاده کرد. - استفاده از نهاده‌های جایگزین: همانطور که در مقاله‌ی اهمیت استفاده از خوراک جایگزین در تغذیه‌ی دام و طیور اشاره کردیم، می‌توان از ضایعات کشاورزی و فرآورده‌های جانبی صنایع غذایی به عنوان نهاده‌های جایگزین در جیره‌های غذایی دام و طیور استفاده کرد. این امر می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید و همچنین، وابستگی به نهاده‌های وارداتی کمک کند.
- بهبود مدیریت تغذیه دام و طیور: با استفاده از روش‌های نوین تغذیه و بهینه‌سازی جیره‌های غذایی، می‌توان مصرف نهاده‌های دامی را به طور قابل توجهی کاهش داد. این امر به نوبه خود، منجر به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش سودآوری دامداران و مرغداران خواهد شد.
- استفاده از ابزارهای بیمه و پوشش ریسک: دامداران و مرغداران می‌توانند با استفاده از ابزارهای بیمه و پوشش ریسک، از اثرات منفی نوسانات قیمت نهاده‌های دامی بر فعالیت خود بکاهند.
سخن پایانی
قیمت نهاده‌های دامی تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله عوامل جهانی و داخلی نوسان می‌یابد. دامداران و مرغداران با اتخاذ راهکارهایی مانند تنوع‌سازی منابع تامین نهاده‌های دامی، استفاده از نهاده‌های جایگزین، بهبود مدیریت تغذیه، و استفاده از ابزارهای بیمه و پوشش ریسک، می‌توانند تا حدی این نوسانات را مدیریت کنند و از اثرات منفی آن بر تولید و سودآوری خود بکاهند.
شرکت تجارت دانه کیهان، با سابقه درخشان در زمینه واردات و عرضه انواع نهاده‌های دامی، متعهد به ارائه محصولات باکیفیت و خدمات مشتریان بی‌نظیر به دامداران و مرغداران عزیز می‌باشد.
بدون دیدگاه