کنجاله سویا و نقش آن در جیره دام و طیور

دامپروری یکی از بخش‌های مهم کشاورزی در ایران به شمار می‌رود و نقش بسیار مهمی در تأمین مواد غذایی و توسعه اقتصادی کشور دارد. شرایط آب و هوایی متنوع و امکانات طبیعی مناسب، از جمله مواردی است که ایران را به یک کشور با پتانسیل‌های بالا در زمینه دامپروری تبدیل کرده است.
از آنجایی که دامپروری در ایران اهمیت ویژه‌ای دارد و نقش مهمی در تأمین مواد غذایی ایفا می‌کند، توجه به بهبود فناوری‌ها، افزایش بهره‌وری و کیفیت دام‌ها، ارتقاء سلامت دام‌ها و توسعه بازارهای داخلی و خارجی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
از جمله مواردی که نقش اساسی در تغذیه‌ی دام و طیور دارد منابع پروتئینی جیره دام و طیور می‌باشد. مهمترین گروه منابع پروتئینی در جیره دام و طیور را کنجاله‌های دانه‌های روغنی و به ویژه کنجاله سویا شامل می‌شود.
کنجاله‌ها در سراسر دنیا، نقش اساسی در بالانس پروتئین و اسیدهای آمینه جیره دام و طیور ایفا می‌کنند. در صورتی که کنجاله از کیفیت بهینه‌ای برخوردار باشد، 44 تا 48 درصد پروتئین خام دارد. برای این که بتوان با نهایت دقت از کنجاله در بالانس پروتئین جیره دام و طیور بهره برد هر دفعه نمونه ای از آن را از لحاظ شاخص‌های مختلف آزمایش می‌کنند.

دانه سویا چیست؟

دانه سویا یک دانه‌ی روغنی و منبع عالی پروتئین و چربی‌های سالم است و به عنوان یکی از مهمترین منابع پروتئین گیاهی شناخته می‌شود. از دانه‌های سویا روغن، آرد، شیره، پودر پروتئین و محصولات دیگری تولید می‌شود. روغن حاصل از دانه سویا به عنوان یکی از منابع اصلی روغن‌های خوراکی در جهان شناخته می‌شود. محصولات به دست آمده از دانه سویا در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، دارویی، کشاورزی و دامپروری استفاده می‌شود.
آبیاری مناسب سویا کمیت و کیفیت دانه سویا را بهبود بخشیده و مقدار روغن دانه را افزایش می‌دهد. سویا با تثبیت نیتروژن در خاک، کیفیت خاک زراعی را بهبود می‌بخشد.
به دلیل کمبود تولید داخلی و عدم توانایی تأمین کامل نیازهای دامداران و مقابله با بحران‌های طبیعی مانند خشکسالی و کم آبی، سالانه مقادیر زیادی سویا وارد کشور می‌شود.

کنجاله سویا چیست؟

کنجاله سویا، یک محصول فرعی از فرآوری دانه سویا می‌باشد که بعد از استخراج روغن سویا به دست می‌آید. 38% از کل کنجاله‌های تولیدی را کنجاله سویا تشکیل می‌دهد. کنجاله سویا به شکل پودر با قدرت ترکیبی زیاد و با غلظت پروتئین بالا تولید می‌شود.
به طور کلی، کنجاله سویا بدون پوسته پروتئین بالاتری نسبت به کنجاله سویا حاوی پوسته دارد. کنجاله سویا به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی از پروتئین و فیبر و هم چنین کمترین میزان  قند و چربی به یک منبع غذایی با ارزش برای دام و طیور تبدیل شده است.
کنجاله سویا یک منبع پروتئین گیاهی با ارزش، در تغذیه دام‌ و طیور به شمار می‌رود. این محصول فرعی غنی از اسید آمینه‌های ضروری و دارای مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی نظیر آهن، کلسیم و فسفر است. همچنین، کنجاله سویا حاوی ویتامین‌های گروه ب، ویتامین K و ویتامین E نیز می‌باشد.
استفاده از کنجاله سویا در تغذیه دام‌ و طیور ، باعث کاهش هزینه تولید و افزایش بهره‌وری در صنعت دامداری می‌شود. همچنین، استفاده از کنجاله سویا در تغذیه دام‌ها به عنوان یک منبع پروتئین با کیفیت، می‌تواند به بهبود رشد و تغذیه دام‌ها و در نتیجه افزایش تولید و کیفیت محصولات دامی منجر شود.
به طور کلی، کنجاله سویا به عنوان یک منبع پروتئین با ارزش، در تغذیه دام‌ و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند به بهبود عملکرد و تولید در صنعت دامداری کمک کند.
به دلیل خوش خوراکی و توازن مناسب اسیدهای آمینه، فیبر پایین و قابلیت هضم بالا استفاده از کنجاله سویا به عنوان منبع اصلی پروتئین جیره دام و طیور روز به روز در حال افزایش است.
مقدار سیستین و متیونین موجود در کنجاله سویا  کمتر از حد مناسب است. همین امر باعث شده در جیره‌های دام و طیور که بر پایه‌ی سویا هستند، باید این اسیدهای آمینه از طریق مواد خوراکی دیگر یا به صورت مستقیم اضافه شود.

فواید استفاده از کنجاله سویا در صنعت دام

  • کنجاله سویا باعث افزایش وزن و سرعت رشد دام و طیور می‌شود: کنجاله سویا سرشار از پروتئین می‌باشد. دام‌ و طیور برای رشد و توسعه‌ی سلول‌ها و عضلات خود به پروتئین نیاز دارند. پروتئین در بدن حیوانات برای رشد و توسعه عضلات، ساختن پوست و مو و تولید شیر  بسیار حائز اهمیت است. پروتئین‌ها و اسید آمینه‌های موجود در کنجاله سویا باعث رشد و توسعه سلول‌ها و عضلات دام‌ و طیور می‌شوند.
  • استفاده از کنجاله سویا هزینه تولید را کاهش می‌دهد: قیمت مناسب کنجاله سویا و قابلیت تولید بالای آن، باعث شده جایگزین برخی از منابغ غذایی در تغذیه‌ی دام و طیور مورد استفاده قرار گیرد. قیمت کنجاله سویا به نسبت منابع پروتئین حیوانی مثل گوشت و ماهی کمتر است. همچنین، به دلیل غنی بودن و قدرت ترکیبی بالای کنجاله سویا، می‌توان با استفاده از مقادیر کمتری از آن نیازهای پروتئینی دام و طیور را برطرف کرد. با این کار هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهیم.
  • کنجاله سویا به حفظ محیط زیست کمک می‌کند: استفاده از کنجاله سویا به عنوان یک منبع پروتئین گیاهی باعث حفظ محیط زیست می‌شود. این کار باعث کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای و مصرف آب برای پرورش دام و طیور می‌شود. همچنین، استفاده از کنجاله سویا برای خوراک دام و طیور به کاهش فرسایش خاک و آلودگی‌های زیست محیطی کمک می‌کند.
  • کنجاله سویا مقاومت در برابر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد: مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در کنجاله سویا برای سلامتی و مقاومت دام‌ها در برابر بیماری‌ها ضروری است. استفاده از کنجاله سویا در تغذیه دام و طیور می‌تواند سیستم ایمنی آن‌ها را تقویت می‌کند.