تجارت دانه، با شبکه تأمین گسترده و تخصص در واردات نهادههای دامی، تضمینکننده تأمین مطمئن، قیمت رقابتی و کیفیت ممتاز برای واحدهای دام و خوراک کشور است.
روغن سویا خوراک دام، یکی از مهمترین منابع انرژی غیردانهای در جیرههای صنعتی دام، طیور و آبزیان محسوب میشود. این محصول بهعنوان یک چربی گیاهی با ارزش تغذیهای بالا، نقش کلیدی در تأمین انرژی و بهبود ضریب تبدیل خوراک دارد.
در سالهای اخیر، بهدلیل افزایش هزینه نهادههای پروتئینی مانند کنجاله سویا، استفاده از روغن خام سویا در جیرههای پرانرژی رشد چشمگیری پیدا کرده است. در واقع، روغن سویا یکی از کارآمدترین و اقتصادیترین مکملهای انرژیزا در کنار پودر چربی و روغن پالم برای دامداریها و کارخانههای خوراک دام است.
با توجه به موقعیت استراتژیک بندرعباس بهعنوان بزرگترین بندر تجاری جنوب کشور، بیش از ۶۰ درصد واردات روغن خام سویا خوراک دام از طریق این بندر انجام میشود. بنابراین عبارت «قیمت روز روغن سویا خوراک دام بندرعباس» یکی از پرتکرارترین جستوجوها بین فعالان بازار نهادههاست.
روغن سویا، چربی طبیعی استخراجشده از دانه سویا است که پس از فرآیند روغنکشی و جداسازی کنجاله، به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
نوع دوم که در صنایع خوراک دام استفاده میشود، دارای ارزش انرژی بالا (حدود ۸۸۰۰ kcal/kg) است
و منبع غنی از اسیدهای چرب ضروری مانند لینولئیک (Ω6) و لینولنیک (Ω3) محسوب میشود.
این روغن معمولاً بهصورت فلهای (BIK) یا در بشکههای ۲۰۰ لیتری از طریق کشتیهای حامل روغن خام از کشورهای مبدأ (عمدتاً آرژانتین، برزیل و هند) وارد بندرعباس میشود.
روغن سویا، یکی از غلیظترین منابع انرژی قابل استفاده در تغذیه گاو شیری، گوساله پرواری، گوسفند، مرغ گوشتی و تخمگذار است. افزودن آن به خوراک باعث افزایش چگالی انرژی، بهبود هضم مواد مغذی و کاهش گردوغبار در ترکیب پلت میشود.
شاخص تغذیهای | مقدار میانگین | توضیح کاربردی |
انرژی متابولیسمی | ۸۷۰۰–۸۹۰۰ kcal/kg | منبع انرژی سریعالاثر |
چربی خام | ≥ ۹۹٪ | چربی خالص گیاهی |
رطوبت | ≤ ۰.۵٪ | پایداری بالا در انبار |
اسید چرب آزاد (FFA) | ۱–۲٪ | شاخص تازه بودن روغن |
اسید لینولئیک (C18:2) | ۴۸–۵۲٪ | بهبود تولید شیر و رشد عضلانی |
اسید اولئیک (C18:1) | ۲۴٪ | افزایش انرژی متابولیکی |
اسید لینولنیک (C18:3) | ۷٪ | افزایش ایمنی و سلامت دام |
رنگ | طلایی تا کهربایی | بسته به میزان تصفیه |
بوی طبیعی | ملایم، بدون ترشی | نشانه کیفیت بالا |
روغن سویا در جیرههای صنعتی، علاوه بر تأمین انرژی، بهعنوان منبع اسیدهای چرب ضروری، عامل ضد گردوغبار و بهبود دهنده پلت نیز عمل میکند.
افزایش جذب ویتامینهای محلول در چربی (A, D, E, K).
ویژگی | روغن خوراک دام | روغن خوراکی انسانی |
میزان تصفیه | کم | بسیار بالا |
رنگ | زرد تیره یا کهربایی | طلایی روشن |
بو | طبیعی یا کمی خام | بیبو |
اسید چرب آزاد | ۱ تا ۲٪ | کمتر از ۰.۱٪ |
قیمت | اقتصادیتر | بالاتر |
کاربرد | خوراک دام، طیور، آبزیان | مصرف غذایی انسان |
در حقیقت، روغن سویا دامی همان روغن خام اولیه است که پس از جداسازی فسفولیپیدها و ناخالصیها، بدون عبور از مرحله سفیدسازی و بیبو کردن، مستقیماً برای خوراک دام استفاده میشود.
بندر شهید رجایی بندرعباس، بهعنوان مهمترین نقطه ورودی روغن خام سویا به کشور، از زیرساختهای تخصصی برای تخلیه، ذخیرهسازی و انتقال این محصول برخوردار است.
فرآیند واردات بهصورت خلاصه:
بیشتر محمولههای وارداتی، بهصورت فله (BIK) عرضه میشوند، اما برخی شرکتها روغن را در بشکههای ۲۰۰ لیتری بستهبندی کرده و آماده ارسال به سایر استانها میکنند.
به همین دلیل، بسیاری از خریداران عمده، بهجای خرید از واسطهها، بهصورت مستقیم از انبار بندرعباس یا نمایندگیهای مجاز تجارت دانه کیهان خرید میکنند تا هم در هزینه حمل صرفهجویی شود و هم از تازگی کالا مطمئن باشند.
قیمت روز روغن سویا خوراک دام در بازار بندرعباس تابع مجموعهای از عوامل بینالمللی و داخلی است. از آنجا که این محصول بهصورت وارداتی تأمین میشود، نوسانات بازار جهانی روغنهای گیاهی، نرخ ارز و هزینههای حملونقل نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی دارند.
قیمت جهانی دانه سویا در بورس شیکاگو (CBOT) مبنای تعیین قیمت روغن خام سویاست. افزایش قیمت دانه یا کاهش عرضه در کشورهای صادرکننده (برزیل، آرژانتین، آمریکا) موجب رشد قیمت روغن میشود.
نوسان دلار نیمایی و آزاد مستقیماً بر قیمت واردات روغن تأثیر دارد. همچنین افزایش کرایه حمل بینالمللی یا هزینه بیمه محمولهها (Freight & Insurance) باعث رشد بهای تمامشده میشود.
روغنهایی با اسید چرب آزاد پایین (FFA کمتر از ۲٪) و رنگ روشنتر، کیفیت بالاتری دارند و معمولاً با قیمت بیشتری عرضه میشوند.
در بندرعباس، هزینههایی مانند تخلیه، انبارداری، نمونهبرداری، آزمایش دامپزشکی و ترخیص گمرکی در قیمت نهایی لحاظ میشود.
در فصلهای افزایش تولید شیر (بهار و تابستان) یا رشد واحدهای پرواری، تقاضا برای روغن سویا بالا میرود و بهتبع آن قیمت نیز افزایش مییابد.
روغن سویا بهعنوان منبع انرژی قابلهضم و مطمئن، مزایای قابلتوجهی برای انواع دام و طیور دارد.
افزایش انرژی متابولیسمی خوراک بدون تغییر حجم جیره.
برای انتخاب منبع انرژی مناسب در جیره، مقایسه فنی بین روغن سویا و سایر نهادههای انرژیزا ضروری است:
منبع انرژی | انرژی متابولیسمی (kcal/kg) | مزیت اصلی | محدودیت یا نکته منفی | قیمت نسبی |
روغن سویا | ۸۷۰۰–۸۹۰۰ | جذب بالا، اسیدهای چرب ضروری | حساس به حرارت بالا | متوسط |
روغن پالم | ۸۵۰۰ | پایداری بالا، ماندگاری زیاد | هضم کندتر | پایینتر |
پودر چربی (کلسیمی) | ۸۵۰۰–۹۰۰۰ | بایپس در شکمبه، چربی کنترلشده | قیمت بالاتر | بالا |
ذرت آسیابشده | ۳۵۰۰ | در دسترس، قیمت پایین | بار نشاستهای زیاد | پایین |
سبوس برنج | ۲۸۰۰–۳۰۰۰ | منبع فیبر و انرژی ملایم | چربی پایین | پایین |
کنجاله سویا | ۲۹۰۰ | منبع پروتئین | انرژی پایین | متوسط |
روغن سویا از نظر هضم، جذب سریع و چگالی انرژی بالا نسبت به سایر منابع برتری دارد و در بسیاری از جیرهها میتواند بخشی از پودر چربی یا روغن پالم را جایگزین کند.
علاوه بر ارزش تغذیهای، روغن سویا در فرآیند تولید خوراک نقش فنی مهمی دارد:
در کارخانههای خوراک دام، معمولاً ۲ تا ۴ درصد روغن سویا در ترکیب کلی جیره افزوده میشود تا علاوه بر افزایش انرژی، کیفیت فیزیکی پلت نیز بهبود یابد.
برای تأیید مصرف روغن سویا در خوراک دام، باید شرایط زیر رعایت شود:
شاخص | حد مجاز | توضیح |
اسید چرب آزاد (FFA) | ≤ ۲٪ | شاخص سلامت و عدم اکسیداسیون |
رطوبت | ≤ ۰.۵٪ | جلوگیری از کپکزدگی |
پراکسید (meq/kg) | ≤ ۵ | نشانه عدم اکسیداسیون چربی |
فلزات سنگین | کمتر از حد مجاز دامپزشکی | ایمنی تغذیه |
رنگ | طلایی یا کهربایی روشن | عدم سوختگی یا ناخالصی |
بو | طبیعی و بدون ترشی | کیفیت مناسب |
روغنهایی که دارای رنگ تیره یا بوی ترش هستند، معمولاً در اثر حرارت زیاد یا ماندگی اکسید شدهاند و نباید در خوراک دام استفاده شوند.
در بازار بندرعباس، روغن سویا خوراک دام معمولاً در دو نوع عرضه میشود:
خریداران عمده (کارخانههای خوراک و دامداریهای صنعتی) معمولاً ترجیح میدهند روغن سویا خام را مستقیماً از انبار بندر یا نمایندگی تجارت دانه کیهان تهیه کنند تا از تازگی، سلامت و قیمت واقعی اطمینان داشته باشند.
خرید از بندرعباس مزیتی بزرگ برای خریداران عمده محسوب میشود، زیرا محمولهها مستقیماً از کشتی تخلیه و در کوتاهترین زمان آماده تحویل هستند.
با حذف واسطهها، قیمت تمامشده کاهش یافته و کنترل کیفی توسط واردکننده اصلی انجام میگیرد. تنوع در نوع بستهبندی از فلهای تا بشکهای، پاسخگوی نیاز دامداران و کارخانههای خوراک دام است. این مسیر بندری، یکی از مطمئنترین راهها برای تأمین مستمر و اقتصادی نهادههای دامی در کشور بهشمار میرود.
خرید روغن سویا برای خوراک دام، بهویژه در حجم عمده، نیازمند دقت بالا در بررسی کیفیت، آنالیز، مبدأ واردات و شرایط نگهداری است.
در ادامه، مهمترین نکاتی که باید پیش از خرید در نظر گرفته شوند آورده شده است:
هر محموله روغن سویا وارداتی باید دارای گواهی رسمی از دامپزشکی و آزمایشگاه استاندارد باشد.
در گواهی آنالیز، شاخصهای زیر باید مشخص باشند:
گواهیهای معتبر معمولاً از سوی سازمان دامپزشکی بندرعباس صادر میشوند و در زمان تحویل کالا به خریدار ارائه میگردند.
روغن سویا در بازار بندرعباس معمولاً به دو صورت عرضه میشود:
در خرید فلهای، هزینه نهایی کمتر است ولی نیاز به تجهیزات تخلیه مناسب و تانک نگهداری در محل دارد.
روغن سویا در صورت ماندگاری طولانی یا نگهداری نامناسب دچار اکسیداسیون و بوی تند میشود. بنابراین همیشه از محمولههای تازه وارد بندر (Ready Stock) خرید کنید. روغن تازه باید شفاف، بدون لایه تهنشین و دارای بوی طبیعی دانه سویا باشد.
بهدلیل حساسیت روغنها نسبت به فساد، خرید از شرکتهای دارای سابقه در واردات و انبارداری استاندارد بسیار اهمیت دارد.
تجارت دانه کیهان بهعنوان یکی از تأمینکنندگان معتبر روغنهای دامی در کشور، تمام محمولههای خود را با گواهی سلامت، COA رسمی و امکان تحویل فوری از بندرعباس یا بندر امام عرضه میکند.
برای حفظ کیفیت روغن و جلوگیری از فساد اکسیداتیو، شرایط نگهداری باید بهدقت کنترل شود:
عامل | محدوده پیشنهادی | نکات اجرایی |
دمای محیط | ۱۵ تا ۲۵°C | از تماس مستقیم با نور خورشید خودداری شود |
رطوبت محیط | کمتر از ۶۰٪ | انبار خشک و دارای تهویه مناسب |
ظرف نگهداری | تانک فلزی یا فایبر با درب بسته | جلوگیری از تماس با هوا |
نور | محیط تاریک یا سایهدار | نور باعث تسریع اکسیداسیون میشود |
دوره نگهداری | حداکثر ۶ ماه | مصرف محمولههای قدیمیتر در اولویت |
نشانه فساد روغن | بوی تند، رنگ تیره، تهنشینی چسبناک | غیرقابل مصرف برای دام |
برای نگهداری طولانیتر، میتوان از آنتیاکسیدانهای خوراکی مجاز (مانند BHT یا ویتامین E) استفاده کرد.
خیر، نوع خوراک دام تصفیهنشده و مخصوص مصرف دامی است، در حالیکه نوع خوراکی انسانی مراحل بیشتری از تصفیه و بوگیری را طی میکند.
در صورت استفاده متعادل (۲ تا ۴ درصد از جیره خشک) خیر؛ بلکه باعث افزایش تراکم انرژی بدون اختلال در شکمبه میشود.
هر دو منبع انرژی بالا هستند، اما روغن سویا جذب سریعتری دارد، در حالی که پودر چربی پایداری بیشتری دارد. ترکیب هر دو بهترین نتیجه را میدهد.
بله، مصرف متعادل آن در گاوهای شیری باعث افزایش درصد چربی و بهبود تولید شیر میشود.
بله، تمامی محمولههای وارداتی با نظارت دامپزشکی بندر و آزمایشگاه استاندارد وارد بازار میشوند.
روغن وارداتی معمولاً خالصتر، با انرژی بالاتر و پایداری بیشتر است، در حالی که نوع داخلی اقتصادیتر اما با اسید چرب آزاد بالاتر است.
روغن باید شفاف، بدون تهنشینی، بدون بوی ترش و دارای آنالیز معتبر باشد.
در ماههای پاییز و زمستان که نوسان نرخ جهانی کمتر است، خرید عمده مقرونبهصرفهتر خواهد بود.
در بازار امروز خوراک دام، روغن سویا خام وارداتی بهدلیل انرژی بالا، جذب سریع و قابلیت ترکیب آسان در خوراک، به یکی از مهمترین نهادههای انرژیزا در جیره گاو شیری، پرواری و طیور تبدیل شده است.
این محصول علاوه بر افزایش تولید شیر و رشد دام، به بهبود کیفیت پلت و کاهش گردوغبار در کارخانههای خوراک نیز کمک میکند.
در بندرعباس، بهدلیل واردات مستقیم از مبدأ و زیرساختهای پیشرفته تخلیه و ذخیره، امکان تأمین پایدار، تحویل فوری و قیمت رقابتیتر نسبت به سایر نقاط کشور وجود دارد.
برای واحدهای دامپروری و کارخانههای خوراک، خرید از تأمینکنندهای معتبر مانند تجارت دانه کیهان به معنی دریافت محصولی با کیفیت، آنالیز دقیق و پشتیبانی واقعی در فرآیند تأمین و حمل است.
تجارت دانه، با شبکه تأمین گسترده و تخصص در واردات نهادههای دامی، تضمینکننده تأمین مطمئن، قیمت رقابتی و کیفیت ممتاز برای واحدهای دام و خوراک کشور است.
